Winter Care Tips: શિયાળાનું ઠંડુ વાતાવરણ મનને શાંતિ આપે છે, પરંતુ તે જ સમયે તે આપણા હૃદય માટે સૌથી પડકારજનક સમય પણ સાબિત થઈ શકે છે. તાપમાન ઘટવાથી શરીરની રક્તવાહિનીઓ સંકોચાઈ જાય છે, જેનાથી બ્લડ પ્રેશર અચાનક વધી શકે છે અને હૃદયને સામાન્ય કરતાં વધુ મહેનત કરવી પડે છે. આ જ કારણ છે કે આ ઋતુમાં ઘણા લોકોને એવા લક્ષણોનો અનુભવ થાય છે જેને તેઓ સામાન્ય થાક કે શરદી સમજીને અવગણી કાઢે છે. આ 6 ચિહ્નો હૃદયની ગંભીર સમસ્યાના પ્રારંભિક ચેતવણીના સંકેત હોઈ શકે છે, જેના પર ખાસ ધ્યાન આપવું જરૂરી છે:
છાતીમાં અસામાન્ય અસ્વસ્થતા કે ભારેપણું
તીવ્ર દુખાવો ન હોય તો પણ છાતીમાં ભારેપણું, બળતરા, દબાણ કે જકડાઈ અનુભવવી એ લક્ષણ છે. શિયાળામાં ઓક્સિજનનો પુરવઠો ઘટવાથી અને બ્લડ પ્રેશર વધવાથી આ લક્ષણો વધુ સ્પષ્ટ થઈ શકે છે. ખાસ કરીને ઠંડીમાં ચાલતી વખતે કે સીડી ચડતી વખતે દુખાવો થાય અને આરામ કરવાથી તે સુધરે, તો તેને હળવાશથી ન લો.
શ્વાસ લેવામાં તકલીફ
નાની પ્રવૃત્તિઓમાં પણ જો નવી કે સતત શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થાય તો તે હૃદયના દબાણમાં વધારો થવાનો સંકેત હોઈ શકે છે. ઠંડી ધમનીઓ સંકુચિત કરે છે, જેથી હૃદયને પમ્પિંગ માટે વધુ બળ લગાવવું પડે છે. ઝડપથી ચાલતી વખતે, ખાધા પછી કે સૂતી વખતે આ લક્ષણ વધુ ધ્યાનપાત્ર બને તો એલર્જી કે અસ્થમા સમજવાની ભૂલ ન કરવી.
અચાનક થાક અથવા નબળાઈ
શિયાળામાં થોડી સુસ્તી સામાન્ય છે, પરંતુ જો નાની પ્રવૃત્તિઓ પણ તમને વધુ પડતો થાક આપી દે તો તે ચેતવણીનો સંકેત છે. આ નબળાઈ શરીરમાં અપૂરતા રક્ત પુરવઠાને કારણે થઈ શકે છે અને તે હૃદયની નિષ્ફળતાનું પ્રારંભિક સંકેત પણ હોઈ શકે છે.
પગ અથવા પગની ઘૂંટીઓમાં સોજો
જ્યારે હૃદય સંપૂર્ણ ક્ષમતાથી પમ્પ કરી શકતું નથી, ત્યારે શરીરમાં પ્રવાહી એકઠું થાય છે. શિયાળામાં ઓછું પાણી પીવાથી કે ઓછી સક્રિયતાથી આ સોજો વધી શકે છે. પગરખાં કડક લાગવા, મોજાંના નિશાન ઊંડા થવા અથવા પગની ઘૂંટીઓની આસપાસ સોજો હૃદયની સમસ્યાનો સંકેત હોઈ શકે છે.
અનિયમિત ધબકારા
હૃદય ખૂબ ઝડપથી ધબકવું અથવા ધબકારા ચૂકી જવા જેવી લાગણી થવી. ઠંડા તાપમાન પહેલેથી જ હૃદય રોગ વાળા લોકોમાં કે અન્ય કારણોસર અનિયમિત ધબકારા શરૂ કરી શકે છે. શિયાળામાં લેવાતી કેટલીક દવાઓ આ સમસ્યાને વધારી શકે છે.
ચક્કર અથવા માથાનો દુખાવો
શિયાળામાં ડિહાઇડ્રેશનથી ચક્કર આવી શકે છે, પરંતુ તે મગજમાં રક્ત પુરવઠામાં ઘટાડો થવાનું પણ સંકેત હોઈ શકે છે. તે અવરોધિત ધમનીઓ કે નબળા હૃદય પમ્પીંગ સાથે સંકળાયેલ હોઈ શકે છે. જો વારંવાર ચક્કર આવે અથવા તેની સાથે પરસેવો કે છાતીમાં દુખાવો થાય, તો તાત્કાલિક તપાસ કરાવવી.
શિયાળા દરમિયાન હૃદય પર કુદરતી રીતે તણાવ વધે છે. તેથી, આ લક્ષણોને સમયસર ઓળખીને અને નિષ્ણાતની સલાહ લઈને તમે તમારા હૃદયનું સ્વાસ્થ્ય જાળવી શકો છો અને ગંભીર સમસ્યાથી બચી શકો છો.